تاريخ و تمدن سبزوار

1-    موقعيت طبيعي اثر:

     طول جغرافیای :  43-57

    عرض جغرافیای : 12 – 36

  

    ارتفاع از سطح دریا : --

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-موقعيت فعلي اثر:

شهرستان سبزوار ، بخش مركزي ، شهر سبزوار ،  خيابان بيهق ، خيابان شريعتمداري ، كوچه افتخار , پلاك 78

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3- موقعيت پلاك ثبتي اثر:

پلاک اصلی –

پلاک فرعی--

 

 

­

 

 

4-تاريخچه و وجه تسميه اثر:

با عنایت به اسلوب معماری بنا ، طاقها ی گهواره ای با شیوه اجرای ضربی همچنین طاقهای نیم بیضی و رعایت پیمون در نقشه نما انتساب بنا به اواخر دوره قاجاریه محرز است که در دوره پهلوی اول آمود آجر کار بصورت ساده و ترکیب هندسی در رخبام صورت گرفته است چون خانه متعلق به آقای حسینی است لذا به این نام گذاری گردیده است.

 

 

 

 

 

 

5- سوابق پژوهشي اثر شناسايي ، بررسي، گمانه زني، حفاري:

 1- بنا در مطالعات ارزش گذاری بافت تاریخی فرهنگی و معماری شهر سبزوار بسال 1382-1381 شناسای گردیده وارزش ثبت در فهرست آثار تاریخی باتوجه به فراگیری در بافت تاریخی برخوردار گردیده است

2-اظهارات شفاهی آقای محمد عبدالله زاده ثانی باستان شناس

 

 

 

6-نوع و توضيحات مالكيت اثر:

بنا ملک خصوصی است ومالک اولیه آن مرحوم سیادتی از علمای برجسته شهرستان سبزوار بوده که تحصیلات خود را در نجف اشرف به پایان رسانده بعدا این خانه در اختیار آقای حسینی قرار گرفته است

 

 

 

 

 

 

 

7- مشخصات اثر- تپه :

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8- مشخصات اثر – بنا:

    ورودي بنا در ضلع شرقي و شمالي قرار دارد كه در ورودي ضلع شرقي پس از عبور از يك دالان كه تقريبا با شيب زيادي هم مي باشد وارد حياط مي شويم . داخل دالان يك درگاه و راه پله اي براي رسيدن به پشت بام طبقه همكف كه قسمتي از آن اتاقهايي جهت تابستان نشيني قرار دارد استفاده مي شده است. مساحت عرصه بنا تقريبا 620 متر مي باشد. كه زيربناي آن در دو طبقه تقريبا 300 متر است. حياط بنا آجر فرش بوده و يك حوض 8ضلعي و دايره در وسط و 4 باغچه مثلث شكل در چار طرف آن تعبيه شده است. عمارت در ضلع شمالي واقع شده و داراي پيشاني برآمده در وسط بنا مي باشد رخبام آن با آجركاري بسيار زيبايي آراسته شده است . اتاقهاي طبقه بالا داراي سقف تخت با تيرهاي چوبي و در طبقه پايين سقفها گهواره اي مي باشد راه ورود به عمارت از طريق دري كه در طبقه همكف و در وسط قرار گرفته مي باشد.

سرويسهاي بهداشتي در ضلع شرقي و يك انباري هم در كنار آن قرار دارد.

پشت بام ( قسمت تابستان نشين ) كه از داخل حياط منظر زيبايي دارد عمارت كوچك با يك درگاه و دو پنجره كه داراي قوس ناري هستند , مي باشد و لبه آن رخبام زيبايي دارد ضلع جنوبي و غربي بنا در اثر مرور زمان و عوامل جوي دچارآسيبهايي شده است.

در طبقه اول 4 اتاق تودرتو جاي گرفته اند كه همه اينها از طريق يك هال كوچك نيز با هم در ارتباطند و راهرويي در گوشه شمال شرق اين طبقه به اتاق تابستانه و ايوان روي پشت بام آن منتهي مي شود . در وسط ضلع شمالي راه پله اي قرار دارد كه به طبقه همكف مي رسد.

در طبقه همكف دو اتاق بزرگ مستطيل شكل در دوطرف بنا و يك هال در وسط اين دو جاي گرفته اند كه به هم ارتباط پيدا مي كنند و در انتهاي اتاق غربي يك انباري كوچك هم وجود دارد . اين طبقه دو پنجره 4 لتي دو اتاق شرقي- غربي را و در وسطي هال وسط را به حياط ارتباط مي دهند. و در طبقه بالا نيز دو پنجره 4 لتي در طرفين و يك پنجره 3 لتي در وسط قرار گرفته است تزئينات آجري رخبام – و آجركاري جداره ديوار.

 

 

 

 

 

9- ويژگي اثر:

اثر مکمل تعیین کننده خلا اسناد تاریخی فرهنگی معماری دراواخر دوره قاجاریه و اوایل پهلویدر شنال شرقی ایران است لذا از شایستگی ثبت در فهرست آثار ملی برخوردار است . همچنین اثر در محدوده بافت تاریخی فرهنگی شهر سبزوارقرار گرفته است .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10- نوع بهره‌برداري اثر:

 خانه مسكوني مي باشد .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

11-اقدامات انجام شده در مورد اثر (حريم پيشنهادي):

حريم فني: هر گونه كشت وكار وحفر چاه تا فاصله 100 متري اطراف اثر ممنوع

حريم منظري : هر گونه ساخت وساز تا فاصله 300 متري در اطراف اثر ممنوع

حريم زیست محيطي: ايجاد هر گونه كارخانه دودزا، لرزنده تا فاصله 2 كيلومتري اثر ممنوع

حداکثر ارتفاع مجاز برای مستحدثات ساختمانهای مجاور این بنا 5/4 از سطح عمومی می باشد.

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

12- توضيح دخل وتصرفات انجام شده ومشهود اثر:

هيچگونه دخل و تصرفي صورت نگرفته است .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

13- توضيح تعميرات گذشته در اثر:

قسمتهايي از بنا با موزائيك فرش شده و قسمتهايي با سيمان سياه پوشيده شده است.

 

 

 

 

 

 

 

14- توضيحات ضروري واختصاصي اثر:

به دليل قرار گرفتن بنا در بافت تاريخي و موقعيت خوب شهري همچنین ارزان بودن خانه های قدیمی احتمال تخريب بنا و تبدیل آن به ساختمان جدید است لذا  تقاضاي ثبت اثر در رديف آثار ملي ميگردد.تا از حمایت قانونی بهرمند گردد.

.

 

 

 

 

 

15-شرح وضعيت موجود خطر پذيري ودلايل آسيب‌هاي وارده :

بنا تقريبا سالم مي باشد و قسمتهايي از بنا به دليل رطوبت فرسوده شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

16- ذكر منابع و مأخذ گزارش

1- پزوهش میدانی

2-اظهارات شفاهی آقای محمد عبدالله زاده ثانی باستان شناس واحد باستان شناس میراث فرهنگی و گردشگری